Als je je een beetje verdiept in voeding, dan kom je al gauw in de wereld van wetenschap en onderzoek terecht. Voor de een gesneden koek, voor een ander een hoofdpijndossier. Jammer genoeg, wel een belangrijk dossier. Hoe overleef je de wetenschappelijke jungle?
Elke maand nemen we een voedingsonderzoek onder de loep en proberen we te achterhalen of die nieuwste voedingsclaim écht zo baanbrekend is of gewoon een goed gekruide marketinghype. Deze keer: Plantaardige vleesvervangers lijken beter voor cardiovasculaire gezondheid dan dierlijk vlees.
Vegaburgers. We eten het steeds meer en meer. Vooral als we ons een tikkeltje schuldig voelen tegenover de wereld vanwege die vijf bitterballen van gisteren. Maar nu beweert een onderzoek dat plantaardige vleesvervangers niet alleen beter zijn voor het klimaat, maar óók voor je hart. Is dit een terechte claim of gewoon een lekkere marketinghype? Let’s dive in!
Het onderzoek
Het onderzoek, gepubliceerd in de Canadian Journal of Cardiology, keek naar de effecten van plantaardige vleesvervangers en dierlijk vlees op je cardiovasculaire gezondheid. Oftewel, het effect van de twee op de onderhoudsstatus van je hart.
Bekijk het onderzoek als een simpele A/B test. Ze lieten 31 gezonde mensen vier weken lang óf vleesvervangers óf dierlijk vlees eten. Daarna werden dingen zoals cholesterol, bloeddruk en markers voor hartziekten onder de loep genomen.
Conclusie: De vleesvervangers kwamen beter uit de test. Vooral LDL-cholesterol (je weet wel, het “slechte cholesterol” waar dokters het altijd over hebben) was lager bij de groep die niet de originele opties at.
De Reality check
Is het onderzoek onafhankelijk?
Het onderzoek lijkt onafhankelijk, maar weet jij hoeveel invloed de plantaardige industrie tegenwoordig heeft? Plantaardige burgers zijn booming business dus in hoeverre hebben zij een vinger in de pap.
Erik: ‘Ik moet zeggen, buiten dat de hoofdonderzoeker een blije vegetariër is, heb ik niet het idee dat het onderzoek doorgestoken kaart is. Alhoewel Dr. Nagra het vast niet vervelend zou vinden als de groei van zijn vega community toeneemt’.
Nikki: “Gun die man ook een appeltje voor de dorst! Maar ik ben het met je eens, het ziet er zeker uit als een onafhankelijk onderzoek. Ik heb er wel een beetje moeite mee. Uitgevoerd bij slechts 31 mensen en allemaal ‘gezonde’ volwassenen.”
Is het onderzoek representatief?
Erik: “ Ahh…Kleine n, groot probleem. 31 mensen is inderdaad niet veel. Voelt een beetje alsof je een album beoordeelt op één nummer. De grootte van de groep is één maar hoe vergelijkbaar is alles in die groep, is twee. Komen leefomgeving, stress en slaap overeen of zitten daar verschillen in? En leuk dat vlees wordt vervangen door plantaardige vleesvervangers maar wat eten ze nog meer? Al eet maar 1 persoon in de controlegroep een zak plantaardige chips per avond en je onderzoeksresultaten zijn naar de maan. Dus hoe vergelijkbaar was de rest van het voedingspatroon?
Nikki: “Laten we ook niet vergeten: het onderzoek duurde maar vier weken. Kun je echt iets over je hartgezondheid zeggen op basis van een maand plantaardig eten?”
Erik: “Ik weet niet of je het einde van het artikel hebt gelezen, maar meer studies worden wel aangeraden. Dat doen ze dan wel weer netjes. Als je mij vraagt, zullen dat dan vooral retrospectieve studies moeten zijn. Over meerdere jaren en per levensfase. Puberteit, ouderen, mannen, vrouwen etc.”
Dus, gaan we nu drie keer per dag plantaardige vleesvangers eten?
Nikki: “Kijk, ik werk bij de Hartstichting dus iets wat je hartgezondheid verbetert krijgt van mij al gauw een schouderklopje. Maar dit onderzoek laat vooral zien dat vleesvervangers in theorie minder belastend zijn voor je lichaam dan een speklapje. Interessant, maar ‘in theorie’ is geen keihard bewijs dat je je BBQ moet verruilen voor een tofu-plaat.”
Erik: “ Eerlijk? Ik blijf vleesvervangers echt zien als fabrieksvoedsel. Circulaire landbouw en biologisch dynamisch veeteelt tegenover massaproductie en overconsumptie. Hoe verder we afgaan van Moeder Natuur, hoe minder gezond we eten en leven. Dus het fabrieksmatig toevoegen van essentiële nutriënten die wel in vlees voorkomen maar niet in plantaardige bronnen en andersom? Ehm tja…Food for Thought! En laten we trouwens ook niet vergeten dat vleesvervangers iets anders zijn dan écht plantaardig eten.
Op de schaal van terechte claim tot lekkere hype
🍴 Smakelijk met een snufje zout.
Dit onderzoek is zeker interessant. Lagere LDL-cholesterol is positief, maar betekent dat automatisch minder kans op hartziekten? Niet per se. Er zijn meerdere wegen naar Rome en dus ook meerdere factoren die het risico op hart- en vaatziekten beïnvloeden. Dit onderzoek legt daar geen directe link mee, dus laten we gewoon rustig wachten op grotere, langdurige studies voordat we vlees voor ons hart vaarwel zeggen.
Zo, dat was weer een portie wetenschap voor deze maand! Volgende keer duiken we misschien in de wereld van magische superfoods, de nieuwste dieet-trend, of een bizarre claim over hoe je avocado’s je IQ verhogen (hint: waarschijnlijk niet). Tot dan, blijf lekker eten en onthoud: vertrouw op je smaakpapillen, je intuïtie én een vleugje kritisch denken.
Comments