top of page

Terechte claim of lekkere hype: word je slimmer als je vlees eet?

Soms kom je van die berichten tegen die direct een glimlach op je gezicht toveren. Omdat het positief nieuws is (iets wat de huidige wereld goed kan gebruiken). Of omdat het een grappige woordspeling bevat. Of – zoals in dit geval – omdat het een pareltje van een titel betreft. Komtie: word je slimmer als je creatine neemt?


Hoe zat het ook weer? Elke maand nemen we een voedingsonderzoek onder de loep en proberen we te achterhalen of die  voedingsclaim écht zo baanbrekend is of gewoon een goed gekruide mediahype. Deze keer duiken we dus in de wereld van creatine.


Creatine, onder de sporters beter bekend als hét wondermiddel voor meer spierkracht.  Het speelt een rol in de energievoorziening van je spieren en is een semi-essentiële voedingsstof. Dat betekent dat je lichaam het zelf aanmaakt, maar niet genoeg voor alle processen. Dus, enter: voedingssupplementen. 


Leuk feitje: creatine is afkomstig van het Griekse woord kreas, en dat betekent vlees. Je vindt de voedingsstof dan ook in vis, gevogelte en jawel.. vlees.  Onthoud dit even.


Erik: “Het voornaamste doel van creatine is het snel leveren van energie. Zonder al te fysiologisch ingewikkeld te worden: creatine heeft geen zuurstof nodig om energie vrij te maken. Hierdoor kan het je spieren razendsnel voorzien van ATP, de energie voor spiercontracties.”


Van capsules tot poeders en van shakes tot gummies: winkels en sportscholen liggen vol met creatinesupplementen. Is dat nodig? Mwah. Creatine kan extra spierkracht opleveren maar dat betekent niet dat je gelijk naar de potten en poeders hoeft te grijpen. In principe kun je alles uit je voeding halen. Mits… en tenzij…


De ‘mits’ is dat je gevarieerd eet. Geen restricties, niets uitsluiten. De ‘tenzij’ geldt als je op intensief en hoog niveau sport. Dan kan creatine zeker een bijdrage leveren maar verwacht geen wonderen. Het is geen magic pill.


Het onderzoek

Creatine is een van de meest onderzochte supplementen. Niet alleen in de sport, maar ook op andere gebieden. Zo bekeken in Austratlië zes wetenschappers of een dosis creatine de cognitieve prestaties van jonge volwassen vegetariërs kon verbeteren. 


De conclusie? Een verhoogde beschikbaarheid van creatine in de hersenen kan de cognitieve functies verbeteren.


De Reality Check

Is het onderzoek onafhankelijk?

50/50. Drie van de zes onderzoekers zijn verbonden aan de voedingsindustrie. Dus baat bij een positieve uitslag? .. vul die zelf maar in. 


Is het onderzoek representatief?

Niet echt. Er deden 45 mensen mee en de onderzoekers gingen er bij voorbaat al vanuit dat vegetariërs lagere creatinewaarden hebben, zonder dit echt goed toe te lichten. Erik: "Het lagere creatine gehalte in het brein van vegetariërs wordt aangenomen vanuit een gedocumenteerde lagere waarde in het plasma. Het lijkt een plausibele aanname, komt niet helemaal uit de lucht vallen maar blijft wel een aanname."


Op de schaal van claim tot hype


🌱 Flinterdunne grassprietjes: Dubieuze claims, slecht uitgevoerd onderzoek.


Vegetarisch of niet, we worden niet slimmer door vlees te eten. Maar die vraag heeft er waarschijnlijk wel voor gezorgd dat je dit artikel aan het lezen bent. Tot nu dan, want je weet nu dat het antwoord negatief is. 

Dit is echter wel hoe nieuws door de voedingsindustrie de wereld in wordt geslingerd. Het lijkt wetenschappelijk, maar cruciale nuances worden achterwege gelaten. Ook gaat het hier om creatine, wat vlees betekent en inderdaad in vlees zit maar het is slechts een onderdeel, niet het gehele product. 'Slimmer door creatine?' was dus een veel eerlijkere vraag dan slimmer door vlees, En zo blijft de voedingsindustrie producten pushen als de heilige graal van gezondheid terwijl de realiteit veel genuanceerder is. 


Wat we daar tegen kunnen doen? Erik: "Zelf goed blijven nadenken en verdiep je je erin voordat je het opvolgt of aanneemt als waarheid. Voeding en gezondheid lijken ingewikkeld maar dat valt mee."


Maar goed, laten we eerlijk zijn. Heeft creatine slikken eigenlijk zin?

Nikki: "Ohhh… ik heb echt moeite om objectief te blijven. Best lullig, want dat is natuurlijk de bedoeling van deze review. Maar mijn nekharen gaan al overeind staan zodra ik het woord ‘supplement’ hoor. Begrijp me niet verkeerd: ik ben niet tegen voedingssupplementen. Als je een tekort hebt, is het superfijn dat ze er zijn. Maar die haast om sterker, breder, sneller te worden? Daar ben ik kritisch op.”


“Afgelopen week was ik in de sportschool. Bomvol natuurlijk, want:  januari.  En toen keek ik eens om mij heen. Meer dan de helft van de mensen had hun eiwitshake of creatinescoop al door hun slokdarm voordat ze überhaupt door het draaihek waren gekomen. Nog geen barbell aangeraakt of de hulptroepen zitten al in hun lichaam. Dat is toch geen sporten meer? Laat staan sporten met plezier."


Als je nu trouwens denkt: ‘draaihek?!’ Ik sport tijdelijk even bij die bekende oranje keten en die heeft een ingang a la gevangenis. Een draaideur met dikke tralies die met QR-code opengaat. Wat trouwens ook nooit in één keer werkt dus ik begin mijn sportuurtje altijd met tien minuten naar tralies zwaaien."


Erik: “Je dwaalt af...”


Nikki: “Sorry. Mijn punt is: we willen alles snel, sneller, snelst. Maar je lijf zit niet te wachten op snelheid. En al helemaal niet als dat door overbodige supplementen nog eens extra aangewakkerd wordt. De basis van elke sportprestatie blijft je voedingspatroon. Uitzonderingen en specifieke doelgroepen daargelaten.”


Erik: “Mee eens. Voor beginnende sporters is creatine niet eens nodig. Zij hebben nog zoveel onbenut potentieel, dat goede training en voeding voldoende zijn. Pas als je te maken krijgt met ‘de wet van de verminderde meeropbrengst’ – waarbij je steeds harder moet werken voor kleine progressie – kan creatinesuppletie een overweging zijn. Als we al onze energie zouden steken in consistent trainen en goed eten, hadden we dit creatine-debat eigenlijk niet eens nodig.”


Kortom, voedingssupplementen zijn een aanvulling op normale voeding dus in de basis heb je geen supplementen nodig. Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je alles binnen wat je lijf nodig heeft om goed en gezond te functioneren. Wil jij met supplementen aan de slag? Laat je vooraf dan goed informeren door een diëtist en door je huisarts. Niet alleen bestaat de kans dat je het niet nodig hebt, maar veel supplementen hebben ook een veel te hoge dosering van vitamines en mineralen waardoor je gezondheid eerder negatieve dan positieve effecten ondervindt.


Nikki: ‘Kunnen we het dan nu hebben over het vervangen van die tralies bij de deur?” 




Zo, dat was weer een portie wetenschap voor deze maand! Volgende keer duiken we misschien in de wereld van magische superfoods, de nieuwste dieet-trend, of een bizarre claim over hoe je avocado’s je beter laten slapen (hint: waarschijnlijk niet). Tot dan, blijf lekker eten en onthoud: vertrouw op je smaakpapillen, je intuïtie én een vleugje kritisch denken.

Comments


  • Instagram

Leuk als je mij volgt!

bottom of page