Het label eraf, de waarheid erop

Je kunt mij niet blijer maken dan met een tafel vol eters. Ik houd van koken en van etentjes organiseren. Driegangen, viergangen, amuses? Count me in! Het is misschien verrassend dat iemand met een eetprobleem dol is op koken, maar mijn liefde voor eten is oprecht.

Er zijn twee redenen waarom ik dol ben op koken. Het daagt mij uit en prikkelt mijn creativiteit. Van het bedenken van een menu tot het dekken van de tafel, alles is bij mij een verhaal op zich. Zelfs een onderzetter of servetring. Ja, soms sla ik daarin misschien een beetje door, maar het geeft mij een goed gevoel. Alsof ik een klein kunstwerkje neerzet. Een ode aan fantasie. 

Maar waar ik het meest van geniet, zijn de mensen om mij heen. De gesprekken, de warmte, het samenzijn. Eten verbindt. Samen lachen om een mislukt dessert, of genieten van een geslaagd hoofdgerecht. Het is die verbinding die ervoor zorgt dat ik het liefst elke dag de kookboeken induik. 

Dat ik gek ben op koken, levert nog weleens een vragende blik op. Want eten is lastig voor mij.

Een wirwar aan gedachten

Lang heb ik tegen dit blogbericht aangehikt. Eerlijk gezegd had ik niet echt de ballen om het te publiceren. Wordt het niet te persoonlijk? Deel ik te veel, of juist te weinig? Mijn wirwar aan gedachten zorgde ervoor dat dit artikel maandenlang onder een digitale stoflaag lag. En digitale stof, dat is best een prestatie.

Maar hier is het dan toch. Jouw ogen dwalen straks over de woorden van mijn verhaal.  Met de simpele reden omdat ik vind dat we open en eerlijk over eetproblemen moeten kunnen praten. Het label eraf, de waarheid erop!

Bewustwording heeft namelijk veel invloed op het voorkomen dat een eetprobleem ontstaat of dat het zich in rap tempo ontwikkelt tot een eetstoornis. Want die twee zijn niet hetzelfde. Al denken veel mensen van wel. Een eetstoornis zoals anorexia of boulimia beheerst je leven. Een eetprobleem doet dat niet, het beïnvloedt je leven wel veel. Het is altijd op de achtergrond aanwezig, en kan je belemmeren in wat je doet. Een eetprobleem heeft vaak meerdere oorzaken en uit zich op verschillende manieren. In de meeste gevallen gaat het niet om het eten zelf, laat staan om ‘dun willen zijn’. Dat idee moet echt de wereld uit.

Nu kan mijn verhaal voor sommige mensen misschien triggerend zijn, vooral als je zelf te maken hebt met een eetprobleem of eetstoornis. Let daarom goed op jezelf, en weet dat je hier niet alleen in bent.

Sla het liever over

Eten staat van jongs af aan niet bovenaan mijn prioriteitenlijstje. Ik werd geboren met een onvolgroeide darm, wat vanaf dag één voor buikpijn zorgde. Heel wat jaren later is  het prikkelbare darmsyndroom bij me vastgesteld en verloopt de communicatie tussen mijn hoofd en buik niet bepaald vlekkeloos. Het gevolg? Mijn hongersignaal komt niet door, waardoor ik vaak onbedoeld ‘vergeet’ te eten. Als ik geen alarmen op mijn telefoon zou zetten, kan het zomaar zijn dat ik ‘s avonds mijn bed instap met alleen een ontbijtje in mijn lijf.

Weinig eten omdat je geen honger hebt of snel vol zit, valt onder vermijdend/restrictief eetgedrag (ARFID). Net als bang zijn voor de gevolgen van eten. Ik heb ze alle drie. Want hoeveel plezier ik ook heb in de keuken, aan tafel kan dat omslaan in angst. Niet omdat ik bang ben voor mijn gewicht, maar omdat ik bang ben voor de pijn die eten kan veroorzaken. Zelfs als ik alles zelf heb klaargemaakt en de ingrediënten ‘PDS-veilig’ zijn, blijft de angst aanwezig. En dus sla ik de maaltijd liever over. Zodat ik ook lekker lang kan blijven natafelen of nog kan gaan sporten na het eten. Film kijken zonder een opgeblazen buik te hoeven verstoppen en de hond uitlaten zonder krom te lopen.

Niet alles is een keuze

Het delen van mijn kant van het verhaal doe ik met een reden. Want voor veel mensen is een eetprobleem aan de orde van de dag. Toch rust er nog altijd een taboe op. Vreemd, want je zou er gewoon over moeten kunnen praten. Daarom wil ik een plek creëren waar we het er wél over kunnen hebben. Thuis, onderweg, in de sportschool, op het werk — overal.

Wat ik vooral wil meegeven, is dat gezondheid persoonlijk is en iemands relatie met voeding ook. Kom niet in de verleiding om iemands proces te bagatelliseren. Er kunnen zoveel onderliggende factoren meespelen, niet alles is een keuze. Negen van de tien keer ligt de waarheid genuanceerder. Vermijdend/restrictief eetgedrag heeft bijvoorbeeld niks te maken met een verstoord lichaamsbeeld zoals bij anorexia. En op garnalen na, lust ik alles. Bij mij draait het om angst voor pijn en het niet voelen van honger.

Hoe mooi zou het zijn

Het doorbreken van stereotypen en vooroordelen gaat niet over één nacht ijs. Dat realiseer ik mij heel goed. Maar het begint wel met openheid. Ik wil laten zien dat het oké is als eten lastig is. Dat het er mag zijn. Zonder oordeel en zonder schaamte. En dat het oké is om om hulp te vragen, en dat het ook niet erg is als je daar nog niet aan toe bent. Ik heb er lang over gedaan, dus ik ken die drempel als geen ander.

Verandering realiseren we niet alleen, dat doen we samen. Voor mij is het starten van Dertien stap één, en het voor het eerst delen van mijn verhaal stap twee. Zet jij de volgende stappen met mij mee? Want hoe mooi zou het zijn als we het taboe rondom eetproblemen kunnen doorbreken, of zelfs laten verdwijnen?